بیماری پوستی روزاسه – علائم، علت، درمان و عوارض آن

روزاسه یک بیماری التهابی مزمن است که اغلب اوقات پوست صورت را درگیر کرده و باعث گرگرفتگی و سوزش پوست می شود. احتمالا تحریک رگ‌ های خونی علت بروز روزاسه بوده و پوست ملتهب از مهمترین علائم این بیماری است. از نظر شیوع بهتر است بدانید که تقریباً 20 درصد از جمعیت جهان به روزاسه مبتلا هستند. بنابراین می توان آن را یک بیماری شایع در نظر گرفت با اینحال شیوع واقعی روزاسه بسیار بیشتر است زیرا در موارد خفیف اغلب تشخیص داده نمی شود. در حال حاضر از روش های مدیریت و کنترل برای درمان این بیماری استفاده می شود.

روزاسه چیست؟

روزاسه یک بیماری التهابی پوستی است که مهمترین علامت آن قرمزی مداوم صورت است. روزاسه بیشتر قسمت میانی صورت را تحت تأثیر قرار می ‌دهد و اغلب در افراد سی تا شصت ساله رخ می دهد. در صورت ابتلا به روزاسه یک الگوی عود کننده-بهبود یابنده را تجربه می کنید که باعث ایجاد جوش های بزرگ و کوچک روی پوست می شود. اصلاح سبک زندگی، مراقبت‌های موضعی از پوست و مصرف داروهای خاص برخی از موادی هستند که به مدیریت این بیماری کمک می کنند ولی هیچ درمان اختصاصی برای روزاسه وجود ندارد.

درمان و کنترل روزاسه

علائم روزاسه

رگ‌های خونی قابل مشاهده که به عنوان رگ‌های عنکبوتی یا تلانژکتازی نیز شناخته می ‌شود از مهمترین علامت روزاسه هستند که معمولاً گونه ها، پل بینی و سایر نواحی مرکزی صورت را درگیر می کنند.

ضخیم شدن و تغییر رنگ پوست به دلیل ایجاد بافت اضافی روی پوست رخ می دهد که به نام رینوفیما نیز شناخته می شود. رینوفیما در درجه اول مردان را تحت تأثیر قرار می ‌دهد و معمولاً ناحیه بینی را درگیر می کند. این عارضه به شکل آفتاب سوختگی یا سرخ شدن پوست به دلیل انبساط رگ‌های خونی کوچک رخ می دهد.

سوزش چشم  یکی دیگر از علائم این بیماری است و افراد مبتلا چشمانی پر از خون، اشک ریزش یا تحریک چشم ها را تجربه می کنند. پلک‌ های قرمز و متورم و گل مژه نیز ممکن است رخ دهد.

گرگرفتگی و جوش روی صورت علامت شایع دیگری است. احساس داغی پوست ممکن است از صورت تا گردن و حتی ناحیه دکلته گسترش یابد. جوش ‌های ریز و قرمز که بسیار شبیه آکنه هستند نیز ممکن است در صورت ظاهر شوند.

بخوانید: عفونت قارچی پوست و درمان آن (خانگی،سنتی،دارویی و لیزر)

علت‌ روزاسه

1. ابتلا به هلیکوباکتر پیلوری:  این باکتری که باعث عفونت معده می شود با سنتز برادی‌ کینین، یک پلی ‌پپتید کوچک باعث گشاد شدن رگ ‌ها و برافروختگی و قرمزی پوست می شود.
2. دمودکس فولیکولوروم: نوعی کنه است که روی پوست ما زندگی می کند و به ندرت باعث مشکلات پوستی می ‌شود. با اینحال ممکن است افراد مبتلا به روزاسه دارای تعداد بیشتری از این کنه ها روی پوست خود باشند.
3. سابقه خانوادگی و وراثت نیز می‌تواند در ابتلا به روزاسه نقش دارد. کسانی که در خویشاوند نزدیک خود افراد مبتلا دارند خودشان نیز مستعد روزاسه هستند.

انواع روزاسه

• روزاسه چشمی: این بیماری باعث چشمان آبکی یا قرمز می شود. گاهی اوقات توده‌ های دردناکی به نام گل ‌مژه نیز روی پلک‌ ها ایجاد شوند که به دلیل ایجاد درد و ناراحتی به درمان نیاز دارند.
• اریتماتوتلانژکتاتیک: روزاسه اریتماتلانژکتاتیک یک بیماری مزمن است که باعث قرمزی صورت و رگ‌ های خونی متورم و قابل توجه می ‌شود. این نوع از روزاسه به طور ناگهانی ظاهر می‌شود و پس از مدتی از بین می‌رود.
• پاپولوپوسچولار: در این نوع روزاسه، پوست فرد درگیر دچار جوش‌های چرکی بزرگ و کوچک می‌ شود که بسیار شبیه آکنه هستند.
• فیماتوز: وقتی پوست در اثر روزاسه ضخیم و متورم شود منجر به فیماتوز خواهد شد که بیشتر روی بینی مشاهده می شود.

بخوانید: سرطان پوست و جدیدترین درمان آن + عکس انواع سرطان پوست

راه‌ های تشخیص روزاسه

پزشک با معاینه پوست، مشاهده علائم و نقاط تحریک شده به راحتی این بیماری را تشخیص می دهد. آزمایش اختصاصی برای تشخیص این بیماری وجود ندارد. گاهی ممکن است برای اطمینان آزمایش خون تجویز کند. تشخیص زودهنگام روزاسه بسیار مهم است زیرا از پیشرفت بیماری جلوگیری می کند.

نقش ژنتیک در روزاسه

علل دقیق روزاسه هنوز کاملا مشخص نیست ولی شواهد علمی نشان می ‌دهند که عوامل ژنتیکی نقش مهمی در این بیماری دارند. تغییر در ژن‌ های خاصی که در سیستم ایمنی، پاسخ التهابی و عملکرد رگ‌ های خونی نقش دارند، می تواند باعث ایجاد روزاسه شود.

بخوانید: ریزش سکه ای مو و درمان های آن (دارویی-طب سنتی-پیشرفته)

تاثیر رژیم غذایی بر روزاسه

رژیم غذایی عامل مهمی است که در بروز و شدت روزاسه نقش دارد. برخی مواد غذایی باعث تحریک یا تشدید علائم روزاسه شده و برخی دیگر باعث کاهش التهاب و کنترل بیماری می شوند. مصرف غذاهای غنی از کافئین، ادویه‌ جات تند، الکل و غذاهای داغ معمولا به دلیل اینکه باعث گشاد شدن رگ‌ های خونی می شوند منجر به افزایش قرمزی و التهاب پوست خواهند شد. در مقابل مصرف خوراکی های ضد التهاب مانند میوه‌ها و سبزیجات تازه، ماهی ‌های چرب حاوی امگا-۳ و مواد غذایی حاوی آنتی‌ اکسیدان‌ها باعث بهبودی و کاهش التهاب می شوند.

درمان روزاسه

درمان خانگی روزاسه شامل استفاده از مرطوب ‌کننده‌ های ملایم و فاقد عطر برای کاهش خشکی پوست و کمپرس سرد روی نواحی ملتهب است. استفاده موضعی از روغن نارگیل، ژل آلوئه ورا و روغن اسطوخودوس نیز بسیار مفید است.

درمان‌های دارویی روزاسه شامل مصرف کرم‌ها و پمادهای موضعی ضد التهابی یا آنتی ‌بیوتیک‌ها برای کاهش التهاب و جوش‌ها است و باید تحت نظر پزشک مصرف شوند.

در طب سنتی برای درمان روزاسه از روغن های گیاهی مانند روغن درخت چای، روغن بابونه و خوراکی های آنتی اکسیدان مانند زنجبیل و آووکادو استفاده می شود.

در موارد شدید روزاسه می توان از درمان‌ های پیشرفته مانند لیزر درمانی و فتوتراپی برای کاهش التهاب و بهبود ظاهر پوست استفاده کرد.

بخوانید: پسوریازیس و انواع آن + درمان (خانگی،دارویی و پیشرفته)

نقش استرس در تشدید روزاسه

استرس یکی از عوامل مهم تشدید کننده علائم روزاسه است زیرا سیستم ایمنی را تحریک و باعث افزایش التهاب و تحریک پوست می شود. علاوه بر این ترشح هورمون کورتیزول که در طول استرس افزایش می یابد باعث بدتر شدن علائم بیماری خواهد شد.

تفاوت روزاسه با درماتیت

روزاسه و درماتیت مشکلات پوستی با علائم مشابه اما علت های متفاوت هستند. روزاسه به دلیل گشاد شدن غیر طبیعی رگ‌های خونی و پاسخ‌ التهابی در پوست رخ می ‌دهد اما درماتیت ناشی از حساسیت‌، آلرژی‌ یا خشکی پوست است.

بخوانید: لیکن پلاس پوستی و عکس علائم آن + معرفی کلینیک درمانی

روزاسه و بارداری

روزاسه در دوران بارداری بسیار چالش‌ برانگیز است. خصوصا در سه ماهه اول بارداری نوسانات هورمونی باعث افزایش قرمزی پوست و بروز جوش‌های مشابه آکنه می شود. علاوه بر این حساسیت بیشتر به نور خورشید و افزایش دمای بدن در این دوران باعث بدتر شدن روزاسه خواهد شد.

روزاسه در کودکان

شیوع روزاسه در کودکان نسبت به بزرگسالان کمتر است و معمولاً به صورت قرمزی و التهاب در نواحی صورت، به ویژه روی گونه‌ها و بینی مشخص می شود. تشخیص روزاسه در کودکان معمولاً دشوارتر از بزرگسالان است و درمان نیز شامل استفاده از داروهای موضعی و خوراکی است.

بخوانید: نمونه برداری از پوست (بیوپسی) و هزینه آن 1404

راهکارهای پیشگیری از تشدید روزاسه

برای پیشگیری از تشدید روزاسه باید از قرار گرفتن در معرض نور خورشید خودداری کنید و از محصولات ضد آفتاب فاقد عطر و الکل استفاده نمایید. کنترل استرس، رژیم غذایی سالم، عدم استفاده از محصولات پوست و موی خشن می تواند مفید باشد.

تاثیر نور خورشید بر روزاسه

نور خورشید یکی از عوامل محرک اصلی تشدید علائم روزاسه است. زیرا با گشاد شدن عروق خونی باعث شعله ور شدن بیماری می شود. بنابراین افراد مبتلا باید از محصولات ضد آفتاب، چتر و کلاه استفاده کرده و در معرض نور مستقیم خورشید قرار نگیرند.

منبع:

https://www.medanta.org/patient-education-blog/understanding-rosacea-causes-symptoms-and-diagnosis